Boekbanden met rollen en plaatstempels in de UB Nijmegen
In de Bijzondere Collecties van de Nijmeegse universiteitsbibliotheek bevinden zich ongeveer honderd boekbanden uit de 15e- en 16e eeuw, waarvan de decoratie op het voor- en achterplat bestaat uit rollen en plaatstempels. Soms worden deze boekbanden ook wel Renaissance boekbanden genoemd. Ze stammen veelal uit Duitsland en zijn vaak gebonden in varkensleer. De decoratietechniek met rollen en plaatstempels heeft overigens tot ver in de 18e eeuw plaatsgevonden.
Centraal op het voorplat ziet men een plaatstempel, met daarop bijvoorbeeld vrouwe Justitia afgebeeld. Rondom het plaatstempel is het leer gedecoreerd met rollen, waarop deugden zijn afgebeeld, zoals “spes” en “fides”.
In een enkel geval zijn de rollen en plaatstempels gesigneerd door de stempelsnijder of door de boekbinder. Op basis van het type stempel en bijvoorbeeld de signering, kunnen dergelijke boekbanden enigszins gedateerd worden en ondergebracht worden bij bindateliers uit de 15e- of 16e eeuw. Met name in Duitsland is er belangrijk vooronderzoek gedaan naar dit type boekband. Het standwerk op dit terrein is van Konrad Haebler, Rollen- und Plattenstempel des XVI. Jahrhunderts.

Einbanddatenbank in de Staatsbibliothek zu Berlin
Van de rollen en plaatstempels bestaan verschillende belangrijke wrijfselarchieven, waarvan twee zich in de Staatsbibliotheek te Berlijn bevinden, de verzameling Schunke en de verzameling Schwenke. In 2001 besloten de bibliotheken van Berlijn, Stuttgart en Wolfenbüttel een gezamenlijk project te starten, met als doel hun grote wrijfelsarchieven te digitaliseren en in een databestand beschikbaar te stellen voor onderwijs en onderzoek. Dit project, waaraan sinds 2003 ook de Staatsbibliotheek München deelneemt, is bekend onder de naam Einbanddatenbank (EBDB).

De UBN en de EBDB
De Nijmeegse universiteitsbibliotheek heeft zich in 2010 aangesloten bij het Einbanddatenbank­­projekt. Daarmee hoopt de bibliotheek deze bijzondere historische boekbandengroep wereldwijd zichtbaar te maken voor onderwijs en onderzoek. De gegevens van rollen en stempels zullen worden ingevoerd in de EBDB. Op die wijze zullen verschillende boekbanden gerelateerd kunnen worden aan bindateliers en stempelsnijders. De Nijmeegse gegevens kunnen op hun beurt bijdragen tot het identificeren van totnogtoe onbekende ateliers. Van de rollen en stempels worden afbeelding getoond bij de bijbehorende beschrijvingen in de EBDB.